به گزارش پایگاه خبری صدای بناب به نقل از مهر، نهم ذی الحجه، در تقویم مناسبتهای دینی ما متعلق به روز عرفه است. این روز در منظومه پرورشی اسلام دارای جایگاه والایی است که توجه به آن میتواند در رشد معنوی انسان اثرات فراوان بگذارد. از همین رو گزارشی در خصوص فضائل و آداب این رو تهیه کردهایم که در ادامه میخوانید؛
وجه نامگذاری این روز به عرفه چیست؟
بنابر فقه شیعه، حجگزاران باید از ظهر تا غروب شرعی این روز را در عرفات وقوف کنند. عرفه نزد مسلمانان از روزهای پر فضیلت سال محسوب میگردد و در منابع روایی اعمالی برای آن برشمردهاند که با فضیلتترین آنها دعا و استغفار است. زیارت امام حسین (ع) و خواندن دعای عرفه نیز در این روز بسیار سفارش شده است. «عَرَفَة» کلمهای عربی از ماده «ع ر ف» است. این ماده به معنای ادراک، فهم و شناختن چیزی همراه با تفکر و تدبر در آثار آن است. نام عرفه، از سرزمین عرفات (جایی در مکه که باید در این تاریخ در آن وقوف کرد) گرفته شده و گفتهاند عرفات را از آن رو عرفات خواندهاند که زمینی مشخص و شناختهشده در میان کوهها است.
بنا بر روایات، دعا و استغفار با فضیلتترین عمل روز عرفه است و در میان ادعیه، دعای امام حسین (ع) در روز عرفه بسیار توصیه شده است.
آداب قلبی روز عرفه
حجت الاسلام دکتر دادسرشت تهرانی در خصوص عظمت این روز گفت: «برای مشخص شدن عظمت یک روز از ویژگیهایی که خدای متعال برای آن قرار داده و توصیههایی که در خصوص آن شده میشود فهمید که برخی ایام شرف بیشتری بر دیگر ایام دارند. اگر ماهها را نگاه کنید برترین ماهها رمضان است اما در عین حال ماه ذی الحجه روزهایی دارد که شرف آن بر تمام سال بیشتر است. از روزهای بسیار محترم این ماه در کنار اعیاد مبارک قربان و قدیر، روز عرفه است. ماه ذی الحجه ماه بسیار پر مناسبتی است اما روز عرفه را از چند شاخص میتوان مورد توجه قرار داد.
تقدم دعا بر روزه در عرفه
وی افزود: «اولین شاخصه مهم روز عرفه که باید بدان اشاره کرد مسئله قرار دادن استجابت دعا برای این روز است. حتماً خداوند متعال در تمام روزها استجابت دعا دارد، اما آنقدر این روز مهم بوده که گفته شده اگر در عرفه انسان به واسطه روزه ضعیف میشود و دیگر حوصله دعا ندارد بهتر است روزه نگیرد. یعنی دعا در این روز آنقدر اهمیت دارد که روزه با آن همه توصیه اش اگر لطمه به دعا بزند بهتر است در این روز ترک شود. ما در خصوص هیچ روز دیگری این توصیه را نداریم. مسئله دیگر همراهی با امام در روز عرفه است. درست است که یک بار در سال بر انسانهای مستطیع واجب میشود حج بروند و در بستر حج خود در صحرای عرفات وقوف پیدا کنند، اما خدای متعال فرموده که در روز عرفه من ابتدا به زوار امام حسین نگاه میکنم و بعد به حاجیان در عرفات. یعنی امام حسین (ع) که اجابت دعا تحت قبه ایشان واجب است سفارش شده که در روز عرفه به زیارت ایشان بروید و دعا کنید، این خود دلیلی بر اهمیت روز عرفه است.
دعا در این روز اجابت خاص دارد و اگر انسان بخواهد از این روز نهایت بهره را ببرد باید خود را زائر امام حسین (ع) کند. زیارت گاهی به صورت حضوری ممکن است و گاهی همچون این ایام بیماری که در آن هستیم به صورت حضوری ممکن نیست، اما باید بدانید که این به معنای بستر باب زیارت نیست، مردم باید به صورت قلبی در این روز همراه امام حسین (ع) شوند، به ایشان توجه قلبی پیدا کنند و خالصانه با حضرت ارتباط بگیرند، این میشود زیارت از راه دور. اصلاً اصل زیارت یعنی ارتباط قلبی با امام، حضور در مکان این امر را سهل میکند اما اکنون که امکان حضور فیزیکی نیست به معنای بستن باب این ارتباط قلبی نخواهد بود.
اصلاح اعتقادات در دعای عرفه
دادسرشت در خصوص دعای روز عرفه امام حسین (ع) گفت: «نکته بعدی دعایی است که حضرت امام حسین (ع) برای ما به جا گذاشته است. بخشی از این دعا اصلاح اعتقادات است، این دعا را نباید روزنامهوار خواند، بلکه باید با توجه به آن نظر کرد و در پرتو این توجه بار اعتقادی خودمان را تکمیل کنیم. شما در پرتو قرائت این دعا اقرار به عقاید صحیح میکنید، ابا عبدالله (ع) انسان را در آیینهای معرفی کرده و نعمتهای خدا را در یک گفتگوی عاشقانه معرفی کرده است. با این دعا میتوانید دین خود را کامل کنید. اگر دین انسان متشکل از باورها، هنجارها و کنشهای برآمده از آن باشد این دعا همگی اینها را سامان میدهد.
ساختار روز عرفه، ساختاری تزکیهای است که انسان را احیا میکند، انسان در این روز تنها باید توجه خود به خدای متعال را بیشتر کند. نکته آخری که در خصوص دعا در روز عرفه باید توجه کرد آن است که انسان باید طمأنینه اش را در حین دعا حفظ کند. شیطان در این روز حمله میکند تا مؤمنین را به اضطراب بیندازد. آنچه که موجب استجابت دعا میشود آن سکینه و آرامشی است که حین دعا باید داشته باشیم. مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی میفرمایند: «یادمان باشد مهمترین نکتهای که در دعا در روز عرفه داشته باشیم یکی دوری از تنبلی و دوم با وقار و سکینه بودن است»