به گزارش پایگاه خبری صدای بناب به نقل از فارس، نیکوکاری در کشور ما از سابقه ای طولانی برخوردار بوده و همواره به عنوان یک اصل مهم مورد تکریم بوده است و دین مبین اسلام نیز با صفت خداوند بخشنده و مهربان به بخشندگی تأکید کرده است.
انفاق و تعاون در دین مبین اسلام از جایگاه و منزلت ویژه ای برخوردار است و در این میان نقش مشارکت مردمی و سازمان های خیریه در بهبود و ارتقاء سطح زندگی اقشار آسیب پذیر بسیار حائز اهمیت است؛ چراکه روند خدمات رسانی این اقشار بروکراسی و پیچیدگی مراحل اداری دولتی را ندارد و افراد نیازمند می توانند در کمترین زمان ممکن به خدمات موردنیاز خود دست یابند.
از طرف دیگر، فعالیت این نهادها کمکی به دولت در جهت افزایش رفاه جامعه است به طوریکه نقش مشارکت های مردمی در جریان زلزله های متعدد اتفاق افتاده، سیل ها و اخیراً در بحث شیوع ویروس کرونا غیرقابل انکار بوده است و این نهادهای مردم محور نقش بازوی قدرتمند دولت را در حمایت از اقشار آسیب پذیر ایفا کردند.
خیل عظیم کمک های مردمی و فعالان اقتصادی در جامعه امکان پذیر نخواهد بود مگر با اعتماد عمومی که بر فعالیت این نهادهای خیریه در جامعه جریان دارد.
این اعتماد باعث می شود تا خیرانی که درگیر مسائل کاری و زندگی شخصی خود بوده و سرمایه و فرصت کافی برای شناسایی گروه های آسیب پذیر را ندارند و یا مبالغ انفاق آنها که به تنهایی کفاف حل مشکلی از مشکلات این قشر را نمی دهد، با سپردن مبالغ خرد خود به این نهادها از هزینه کرد درست، به جا و البته به موقع کمک های اهدایی آسوده خاطر باشند.
در حقیقت هیچ تردیدی در ضرورت وجود و گسترش این گونه مراکز خیریه وجود ندارد به شرطی که بستر و زمینه سودجویی احتمالی از سوی مراکز به اصطلاح خیریه نیز به حداقل ممکن کاهش یابد.
به عبارتی واضح تر، اگر تابوی پرسش و پاسخ از این مؤسسات شکسته نشود، بیم آن می رود که شکل گیری مؤسساتی که با اهداف سوء در قالب نهادهای خیریه فعالیت می کنند، شتاب گیرد.
شهرستان بناب از جمله مناطقی در کشور است که سال های سال است، فعالیت برخی از این مؤسسات چشمگیر است ازجمله مؤسسه خیریه انصارالمهدی و مؤسسات خیریه مساجد مهرآباد، انقلاب، حافظ و ده ها مؤسسه دیگر در این شهرستان که در کنار جمع آوری و اهدای کمک های مالی و کالا به حادثه دیدگان حوادث غیرمترقبه در اقصی نقاط کشور نسبت به تهیه و اهدای جهیزیه به صدها نوعروس همچنین مواد غذایی به نیازمندان اقدام می کنند و شفافیت را نیز سرلوحه کار خود قرار داده اند.
قطعاً خطاهای انسانی نیز همواره در کنار این حجم از ایثار و تعاون وجود داشته تا جایی که معاون وقت سازمان بهزیستی کشور در دی ماه سال 1397 اذعان کرده بود که برخی خیریه ها مؤسسات پولشویی شده اند و فعالیت چنین مجموعه هایی باعث می شود تا به حیثیت و فعالیت ستودنی مراکز و مجموعه های خیریه سالم و پاک نیز آسیب رسانده شود.
بنابراین، به منظور به حداقل رساندن خطاهای انسانی مؤسسات خیریه باید در اتاق شیشه ای باشند به گونه ای که رصد فعالیت ها و برنامه های این نهادها قابل دسترس برای تمام سطوح از خیرین و نهادهای نظارتی، کنترلی و بازرسی باشد.
در این زمینه اخیراً در سطح کشور و به واسطه آن در شهرستان بناب نیز شاهد گسترش مراکز خیریه در قالب فضای مجازی بوده ایم تا جایی که برخی سایت ها نیز وارد این گود شده و اقدام به جمع آوری کمک های خیران می کنند.
از این رو، یکی دیگر از مهم ترین عناصر در حفظ اعتماد مردم و حامیان مالی نسبت به مؤسسات خیریه عنصر شفافیت است. این مؤسسات باید مجوز فعالیت، اسامی اعضای هیأت مدیره و هیأت امنای خیریه همچنین گزارش های مالی حسابرسی شده را برای اثبات حسن نیت و شفافیت در دسترس تمام مراجعان قرار دهند.
پرواضح است، اگر اعتماد خیران و خیریه ها به هر دلیلی خدشه دار شود هم نهادهای خیریه آسیب می بینند و هم کمک های مالی خیران به دلیل مشغله های شخصی به موقع به شخص نیازمند حقیقی نمی رسد و از طرفی ممکن است فرد نیازمندی از چند خیر یا خیریه کمک دریافت کند و این در حالی است که فرد نیازمند دیگری اصلاً مورد شناسایی قرار نگرفته و از کمک های مردمی بی بهره بماند.
به هر حال نهادهای صدور مجوز باید در نقش یک نهاد نظارتی، کنترلی و بازرسی تلاش کنند تا این نهادها را راستی آزمایی کنند و حتی از طریق اعزام نیروهای خود در قالب نیازمند یا نیازمندان حقیقی اما بدون معرفی نامه روند سرعت انجام کار، نحوه پاسخگویی این نهادها به فرد و نحوه حصول اطمینان از میزان نیازمندی مراجعه‌کنندگان را بررسی کنند و اجازه ندهند هر کسی در صدد راه‌اندازی مؤسسه خیریه برآید.
نگارنده: جاوید بنابیان
